De Woeste Vikingen

In het vorig hoofdstuk heeft Nils veel verteld over het dagelijkse leven van de Noormannen of Vikingen. Meester Henk wil nu nog iets vertellen over de rooftochten van de Vikingen.

De Vikingen zijn vooral bekend door hun rooftochten. Deze rooftochten vonden plaats vanaf 793 en duurden ongeveer 300 jaar.

Meester Henk!! Waarom plunderden de Vikingen?

De Vikingen waren op zoek naar land en avontuur. Zij moesten op zoek naar land omdat er te veel Vikingen waren. In de jaren voor 800 was het klimaat in Scandinavië tijdelijk een beetje zachter geworden. Hogere temperaturen en meer malse regenbuitjes.Daardoor werden de oogsten beter. De Vikingen hadden meer te eten en werden gezonder en daardoor ouder. Ook kregen zij meer gezonde baby’s. Daardoor groeide de bevolking. Maar er was niet genoeg vruchtbare grond voor iedereen. Een deel van de mensen gingen toen hun geluk buiten het vaderland zoeken. Zij voeren met hun schepen naar IJsland, Groenland en het noorden van Engeland. Daar stichten zij koloniën. De Noormannen gingen in die gebieden wonen.
De Vikingen ontdekten steeds meer gebieden. Zo ontdekten zij via de rivieren de Djepr en de Wolga grote delen van Rusland en stichtten zij er verschillende handelsplaatsen (Kiev, Bulgar, Novgorod). Ook voeren zij de Middellandse Zee op en hebben op Sicilië (Italië) gewoond.
In het jaar 1000 heeft de Viking Leif Erikson zelfs Amerika ontdekt! Leif belandde na een lange zeetocht op een eiland. Hij noemde het eiland Vinland (wijnland). Het eiland heet nu Newfoundland (Canada). De Vikingen bouwden er huizen. Maar de Indianen die er woonden, deden helemaal niet aardig tegen ze. Na enkele gevechten vertrokken de Vikingen weer naar Europa.

In het begin dreven de Vikingen handel. Maar zij kwamen er al snel achter dat plunderen veel makkelijker is dan handelen. Vooral in West-Europa. Dus specialiseerden de Vikingen zich daar in plunderen.
In het begin konden de Vikingen ieder jaar met de buit terugkeren naar hun geboortegrond. Maar toen zij steeds verder trokken was dat niet meer mogelijk. Terugvaren kostte te veel tijd. Ook daarom gingen de Vikingen gebieden veroveren. Soms kregen de Vikingen een gebied aangeboden. In 911 kregen zij van de Franse koning toestemming om in Normandië te blijven wonen. De naam Normandië komt van het woord Noorman. In ruil hiervoor moesten zij het gebied beschermen tegen andere Vikingen.

Meester Henk!! Waren er verschillende Vikingen?

Ja, er waren verschillende Vikingen. Een groep Vikingen kwamen uit Noorwegen. Zij trokken naar IJsland en Groenland. Leif Erikson, de ontdekker van Amerika, was een Noorse Viking. Dan waren er Vikingen uit Denemarken. De Deense Vikingen trokken vooral plunderend door West-Europa. Zij veroverden grote delen van Engeland en woonden in Normandië.
Tenslotte waren er nog de Zweedse Vikingen. Zij ontdekten vooral grote delen van Rusland.

Meester Henk!! Hoe plunderden de Vikingen?

De Vikingen konden enorm goed schepen bouwen. Deze schepen waren heel geschikt om over zee te varen. De boten hadden een scherpe kiel onder de bodem. Hierdoor waren de schepen goed bestuurbaar. Een groot zeil maakte de boten zeer snel. Bij weinig wind moesten de Vikingen zelf roeien.
Het bekendste Vikingschip was het langschip of drakar. Deze schepen waren ruim 30 meter lang, smal en hadden een bijna platte bodem. Omdat zij zo ondiep waren konden de Vikingen er ook eenvoudig mee een rivier opvaren. Daardoor waren ook plaatsen die landinwaarts lagen niet veilig.

De geliefde tactiek was de verrassingsaanval. Een nederzetting of klooster werd met tientallen boten overrompeld. Dan hadden zij het minste verzet. Alles werd dan geplunderd en naar de boten gebracht. De bevolking werd gevangen genomen en verkocht als slaaf.
Soms was de bevolking gewaarschuwd. Dan vluchtten de mensen naar veilige plaatsen of naar de boerderij van de plaatselijke heer. Hij moest hun bescherming geven. De Vikingen hielden er niet van om een goed verdedigde en versterkte boerderij aan te vallen. Belegeringsaanvallen duurden te lang en de Vikingen moesten het vooral hebben van snelle verrassingsaanvallen.

Meester Henk!! Zijn de Vikingen ook in Nederland geweest?

Ja, de Vikingen zijn ook in Nederland geweest. In 834 vielen zij Dorestad aan. Dorestad was een belangrijke Friese handelsplaats aan de Rijn. Waar nu Wijk bij Duurstede ligt. Een belangrijke handelsplaats betekende veel buit en met hun boten zeilden de Noormannen eenvoudig de Rijn op.
Dat hebben de inwoners van Dorestad wel geweten: de stad is vele malen geplunderd. De laatste keer was in 863. Toen hebben de mensen het opgegeven en verdween de handelsfunctie in Dorestad.
In 1996 werd een zilverschat ontdekt op Wieringen. Wieringen was een eiland maar ligt nu vast aan Noord-Holland. De eerste schat bestond uit munten, armbanden en andere sieraden. Onderzoek wees uit dat het buit van Vikingen betrof. Later werden er nog meer schatten gevonden. Allemaal buit van Vikingen. Nader onderzoek wees uit dat de Vikingen een tijdje op Wieringen hebben gewoond.

Meester Henk!! Hoe weten wij dat nou allemaal?

Wij weten vrij veel over de Vikingen omdat zij schreven. Zij schreven in hun eigen alfabet: het runenschrift of Futhark. Hieronder staat een overzicht van de runentekens en ons alfabet. Probeer je naam maar eens in runentekens te schrijven.

Runenschrift

Meester Henk!! Wat schreven de Vikingen?

Zij schreven verhalen, wetten en belangrijke gebeurtenissen op grote stenen. Deze stenen met runentekens noemen wij runenstenen. Minder belangrijke dingen werden in hout geschreven.
De Vikingen schreven zelfs liefdesbriefjes. Archeologen vonden een stukje walvisbeen waarop in runen stond: “kus me”.
Ook zijn er veel archeologische opgravingen gedaan die ons veel vertellen over het leven van de Vikingen. Zo zijn er scheepsgraven ontdekt waarin een belangrijke Vikinghoofdman lag begraven. Dat alles maakt dat wij veel over Vikingen weten.

Meester Henk!! Hoe komt het dat de Vikingen zijn verdwenen?

De Vikingen zijn niet helemaal verdwenen. In IJsland spreken de mensen nog steeds een Vikingtaal. Maar In West-Europa vergaten de Vikingen dat zij Vikingen waren. Zij woonden zo lang in een “vreemd” gebied dat zij het domweg vergaten. Ook trouwden zij met lokale meisjes en namen zij gebruiken over van de mensen die er woonden. Zo werden de Vikingen Engelsman of Fransman.

Zijn er nog vragen? Mail dan naar meester Henk.

De Franken